اثربخشي‌ تحريك‌ الكتريكي‌ مستقيم‌ ازروي جمجمه‌ به‌ همراه تمرينات رايانه‌اي شناختي‌ بر كاركردهاي اجرايي‌ و عملكردتحصيلي‌ دانش‌آموزان با اختلال يادگيري خاص همبود با اختلال نارسايي‌توجه‌/بيش‌ فعالي‌

پژوهش‌ حاضر باهدف بررسي‌ اثربخشي‌ تحريك‌ الكتريكي‌ مستقيم‌ از روي‌ جمجمه‌ به‌ همراه تمرين‌هاي‌ رايانه‌اي‌ شناختي‌ بر كاركردهاي‌ اجرايي‌ و عملكرد تحصيلي‌ دانش‌آموزان با اختلال يادگيري‌ خاص همبود با اختلال نارسايي‌ توجه‌/بيش‌فعالي‌ انجام شد. طرح اين‌ پژوهش‌ از نظر هدف كاربردي‌ و از نوع شبه‌آزمايشي‌ با گروه شم‌ بود. جامعه‌ آماري‌ پژوهش‌ متشكل‌ از كليه‌ دانش‌آموزان با اختلال يادگيري‌ خاص همبود با اختلال نارسايي‌ توجه‌/ بيش‌فعالي‌ شهر اصفهان بودند. نمونه‌ اين‌ پژوهش‌ شامل‌ 24 دانش‌آموز بود كه‌ به‌صورت هدفمند انتخاب و به‌صورت تصادفي‌ در دو گروه آزمايش‌ (12 نفر) و گروه شم‌ ( 12 نفر) جاگماري‌ شدند. به‌منظور ارزيابي‌ دانش‌-آموزان از مقياس هوش وكسلر كودكان ويرايش‌ چهارم (WISC-IV)، پرسش‌نامه‌ كانرز، پرسش‌نامه‌ تشخيصي‌ اختلال يادگيري‌ خاص و همچنين‌ ملاكهاي‌ تشخيصي‌ راهنماي‌ تشخيصي‌ و آماري‌ اختلالهاي‌ رواني‌ استفاده شد. پرسش‌نامه‌ بريف‌ به‌ همراه آزمونهاي‌ ارزيابي‌كنندة كاركردهاي‌ اجرايي‌ (آزمونهاي‌ ويسكانسين‌، حافظه‌ فعال ان - بك‌، برو - نرو، برج لندن و استروپ) و نمرات فارسي‌ دو ترم دانش‌آموزان نيز باهدف بررسي‌ مؤثربودن درمان در مراحل‌ پيش‌آزمون و پس‌آزمون مورد استفاده قرار گرفتند. گروه آزمايش‌ به‌ مدت 15 جلسه‌ و هر جلسه‌ 20 دقيقه‌ با استفاده از روش تحريك‌ الكتريكي‌ مستقيم‌ از روي‌ جمجمه‌ به‌ همراه تمرين‌هاي‌ رايانه‌اي‌ شناختي‌ تحت‌ درمان قرار گرفتند. يافته‌هاي‌ به‌دست‌آمده به‌وسيله‌ نرمافزار SPSS25 و با استفاده از آزمونهاي‌ تحليل‌ كوواريانس‌ تحليل‌ شدند. نتايج‌ حاكي‌ از اثربخشي‌ تحريك‌ الكتريكي‌ مستقيم‌ از روي‌ جمجمه‌ به‌ همراه تمرين‌هاي‌ رايانه‌اي‌ شناختي‌ بر بهبود كاركردهاي‌ اجرايي‌ (01/0 (p <‎ و نمرات فارسي‌ (01/0 (p<‎ دانش‌آموزان گروه آزمايش‌ بود. نتايج‌ اين‌ بررسي‌ نشان داد كه‌ اين‌ مداخله‌ مي‌تواند بر بهبود عملكرد كودكان داراي‌ اختلال يادگيري‌ خاص همبود با اختلال نارسايي‌ توجه‌/بيش‌فعالي‌ تأثير مثبت‌ معناداري‌ بر جاي‌ بگذارد؛ بنابراين‌ مي‌توان نتيجه‌ گرفت‌ تركيب‌ روشهاي‌ درماني‌ تحريك‌ مغز و تمرين‌هاي‌ شناختي‌ مي‌تواند گزينه‌ مناسبي‌ در جهت‌ توانبخشي‌ دانش‌آموزان با اختلال يادگيري‌ خاص همبود با اختلال نارسايي‌ توجه‌/بيش‌فعالي‌ باشد.

specific learning disorder , Attention-deficit/hyperactivity disorder , Transcranial Direct Current Stimulation , Computerized Cognitive Training , Executive Functions , Academic Performance

The Effectiveness of Transcranial Direct Current Stimulation along with Computerized Cognitive Training on the Executive Functions an‎d Academic Performance of Students with Specific Learning Disorder Comorbid with Attention Deficit/Hyperactivity Disorder

روان شناسي و آموزش افراد با نيازهاي خاص

The purpose of this study was to investigate the effectiveness of Transcranial Direct Current Stimulation along with Computerized Cognitive Training on the Executive Functions an‎d Academic Performance of Students with Specific Learning Disorder comorbid with Attention Deficit Hyperactivity Disorder. The research method in term of goal was practical an‎d semi-experimental with a pretest-posttest design with a sham group. The statistical population of the study was all students with SLD+ADHD in Esfahan. The sample of this research consisted of 24 students who were selec‎ted through purposive sampling an‎d ran‎domly divided into two sham group (14 participants) an‎d an experimental gr oup (14 participants). students were assessed using the Wechsler Intelligence Scale for Children (WISC-IV), Connersʹ Parent Rating Scale, the Learning Disability Diagnostic questionnaire. The brief questionnaire an‎d tests eva‎luating executive functions an‎d Farsi grades of the students of two semesters were also used in order to check the effectiveness of the treatment in the pre-test an‎d post-test stages.The experimental group participated in 15 sessions of 20 minutes duration in the intervention program. Data were analyzed with spss 25 software an‎d an‎d using analysis of covariance tests. The results indicated the effectiveness of Transcranial Direct Current Stimulation along with Computerized Cognitive Training on the improvement of executive functions (p <‎ 0.01) an‎d Farsi grades (p <‎ 0.01) of experimental group students. The results of this study showed that this intervention can have a significant positive effect on improving the performance students with Specific Learning Disorders comorbid with Attention Deficit/Hyperactivity Disorder. Therefore, it can be concluded that the combination of brain stimulation treatment methods an‎d cognitive training can be a suitable option for the rehabilitation of students with Specific Learning Disorder comorbid with Attention Deficit/Hyperactivity Disorder.

5