بررسي شيوع و فراواني اختلال‌هاي يادگيري خاص دانش‌آموزان ابتدايي مهاجر افغانستاني مقيم اصفهان و تأثير آموزش كارايي والدين بر سرزندگي، اشتياق و عملكرد تحصيلي فرزندان و استرس والدگري

پژوهش حاضر با هدف بررسي شيوع و فراواني اختلال¬هاي يادگيري خاص دانش آموزان ابتدايي مهاجر افغانستاني مقيم اصفهان و تاثير آموزش كارايي والدين بر سرزندگي ، اشتياق و عملكرد تحصيلي فرزندان و استرس والدگري انجام گرفت. اين پژوهش با رويكرد كمي طي دو مرحله با روش پيمايشي و نيمه‌آزمايشي با طرح پيش آزمون - پس آزمون با گروه گواه اجرا شد. جامعه آماري پژوهش، شامل كليه دانش‌آموزان دوره اول و دوم از پايه‌هاي تحصيلي اول تا ششم مقطعع ابتدايي در مدارس دولتي و اميد مهاجر شهر اصفهان در سال تحصيلي 1402- 1401 بود كه در مرحله اول، 151 نفر از دانش‌آموزان (دختر 86 نفر و پسر 65 نفر) با روش نمونه‌گيري خوشه‌اي انتخاب شدند. در مرحله دوم 30 نفر از دانش آموزان با اختلال¬هاي يادگيري خاص با استفاده از روش نمونه‌گيري هدفمند و بر اساس ملاك¬هاي ورود به پژوهش انتخاب شدند و به صورت تصادفي در دو گروه آزمايش و كنترل قرار گرفتند، به طوري كه هر گروه 15 نفر حضور داشت. ابزار مورد استفاده در مرحله اول پژوهش ، چك ليست تشخيصي اختلال¬هاي يادگيري خاص و در بخش دوم پژوهش، پرسشنامه استرس والدگري، مقياس اشتياق تحصيلي، مقياس سرزندگي، ماتريس¬هاي پيش رونده ريون و عملكرد تحصيلي بود. در مرحله سوم، براي والدين آزمودني¬هاي گروه آزمايش، برنامه آموزش كارايي والدين با رويكرد گوردن( 2000)، طي 8 جلسه 90 دقيقه‌اي اجرا شد، در حاليكه گروه گواه هيچ گونه مداخله‌اي دريافت نكرد. جهت تحليل داده‌ها از شاخص‌هاي آماري توصيفي و تحليل كوواريانس تك متغيري و چندمتغيري با استفاده از نرم‌افزار spss-26 استفاده شد. يافته¬هاي مرحله اول پژوهش نشان داد كه دانش‌آموزان پايه اول در ادراك فضايي و زباني، و در پايه دوم در مهارت‌هاي اجتماعي هيجاني و رياضيات و در پايه سوم در نوشتن و در پايه چهارم در خواندن و رياضيات و در پايه پنجم در رياضي و در پايه ششم در ادراك فضايي بيشتر دچار اختلال هستند و تفاوت معناداري بين عملكرد دختران و پسران و نيز بين عملكرد دانش‌آموزان در پايه‌هاي مختلف تحصيلي وجود دارد. يافته¬هاي مرحله دوم پژوهش نيز نشان داد كه در مرحله پس آزمون بين عملكرد گروه آزمايش و گواه تفاوت معني دار آماري و جود دارد ( 01/0‎>P )، و ميانگين نمرات استرس در گروه¬ آزمايش در مرحله پس¬آزمون نسبت به پيش‌آزمون روند كاهشي داشته و ميانگين نمرات سرزندگي ، اشتياق و عملكرد تحصيلي افزايش داشته است، كه اين تغيرات مربوط به متغير مستقل پژوهش بوده است. بر اين اساس مي¬توان چنين نتيجه گرفت كه آموزش كارايي والدين بر بهبود استرس والدين، سززندگي، اشتياق و عملكرد تحصيلي دانش آموزان مؤثر بوده است و اين برنامه آموزشي را مي توان در برنامه هاي آموزشي دانش آموزان قرار داد و استفاده از آن را به درمانگران، مربيان، روانشناسان و مشاوران پيشنهاد نمود.

Specific learning disorder , Preva‎lence , Students , Parental efficacy , Vitality , Academic engagement , Academic performance , Parental stress

Examining the Preva‎lence an‎d Frequency of Specific Learning Disorders among Elementary School Students of Afghan Migrants Residing in Isfahan an‎d the Impact of Parental Efficacy Training on Childrenʹs Vitality, Academic Engagement, Academic Performance, an‎d Parental Stress

روان شناسي و آموزش افراد با نيازهاي خاص

This study aimed to investigate the preva‎lence an‎d frequency of specific learning disorders among elementary school students of Afghan migrants residing in Isfahan an‎d examine the impact of parental efficacy training on their childrenʹs vitality, academic engagement, academic performance, an‎d parental stress. This research adopted a quantitative approach an‎d was conducted in two stages using survey an‎d quasi-experimental methods with a pre-test an‎d post-test control group design. The statistical population consisted of first- second-cycle elementary students (grades one through six) in public an‎d Omid-e-Mohajer schools in Isfahan during the 2022-2023 academic year. In the first stage, 151 students (86 girls an‎d 65 boys) were selec‎ted through cluster sampling. In the second stage, 30 students with specific learning disorders were chosen via purposive sampling based on the research entry criteria an‎d ran‎domly assigned to two groups: experimental an‎d control, with 15 students in each group. The tools used in the first stage of the study included the Specific Learning Disorders Diagnostic Checklist. In the second part of the study, the Parental Stress Questionnaire, Academic Engagement Scale, Vitality Scale, Ravenʹs Progressive Matrices, an‎d Academic Performance were utilized. In the third stage, the Parental Efficacy Training Program, based on Gordonʹs (2000) approach, was conducted for parents of the experimental group over 8 sessions, each lasting 90 minutes, while the control group received no intervention. Data analysis was carried out using descriptive statistics an‎d univariate an‎d multivariate covariance analyses with SPSS-26 software. The first stage findings indicated that first-grade students exhibited more difficulties in spatial an‎d linguistic perception, second-grade students showed challenges in social-emotional skills an‎d mathematics, third-grade students struggled with writing, fourth-grade students experienced difficulties in reading an‎d mathematics, fifth-grade students had challenges in mathematics, an‎d sixth-grade students faced issues in spatial perception. There was a significant difference between the performance of boys an‎d girls an‎d among students across different grade levels. The second-stage findings revealed that the mean stress scores in the experimental group decreased by 22.75% from the pre-test to post-test stages, while the mean scores of vitality, academic engagement, an‎d academic performance increased, indicating that these changes were attributable to the independent variable of the study (P<‎0.01). Thus, it can be concluded that parental efficacy training positively impacted parental stress, studentsʹ academic engagement, an‎d academic performance. This educational program can be incorporated into studentsʹ educational curricula an‎d recommended to therapists, educators, psychologists, an‎d counselors.

5