24386

GEOG3 313

دكتري

جغرافيا و برنامه ريزي روستايي

علوم جغرافيايي و برنامه ريزي

خرداد ماه 1403

163 ص.

عباس اميني

تبيين , تحولات زماني – فضايي- روستائيت , گردشگري روستايي , استان مركزي

مدت¬هاست كه تمامي تحقيقات روستايي بر چگونگي درك مفهوم روستاييت از ديدگاه¬هاي مختلف، نحوه¬ي سنجش روستاييت، چگونگي تغييرات روستاييت و چگونگي عملي كردن آن متمركز هستند. اما سكونتگاه¬هاي روستايي، متأثر از موقعيت و جايگاه مكاني– فضايي و نحوه تعامل يا ارتباط خود، در گذر زمان همواره دستخوش تحولاتي بوده¬اند كه ساختار و كاركرد نواحي روستايي را در مناطق مختلف كم و بيش متحول ساخته است . مهم¬ترين تاثير وقوع چنين تحولاتي تغيير چشم¬انداز و منظر نواحي روستايي است . اين مشكلات توانايي¬هاي مناطق روستايي براي پاسخ به تغييرات ساختاري و كاركردي را به چالش مي¬كشد. در اين ميان شاهديم كه در دهه جاري، از راهبرد گردشگري روستايي به عنوان وسيله‌اي براي فراخواني محتواي توسعه به مناطق روستايي در كشورهاي جهان ياد مي¬شود؛ با اين وجود همچنان صحبت از پايداري در زمينه گردشگري روستايي نيازمند برنامه ريزي و مطالعات پايه‌اي گسترده‌اي مي‌باشد؛ چرا كه تا مقدمات و چارچوب اوليه براي شكل گيري و توسعه گردشگري انجام و برنامه ريزي نشود، انتظار پايدارسازي آن و همچنين تاثيرگذاري اين مقوله بر وضعيت اقتصادي اجتماعي نواحي روستايي(روستائيت) را نيز نبايد انتظار داشت . هدف اصلي اين پژوهش تبيين تحولات فضايي- زماني روستائيت و رابطه آن با توسعه گردشگري روستايي در استان مركزي مي‌باشد. جامعه اماري اين پژوهش 733 روستاي بالاي 20 خانوار در سطح استان ميباشند. در رابطه با اولين شاخص مورد بررسي (روستائيت)، نمونه¬گيري انجام نشده است و تمام روستاهاي بالاي 20 خانوار با استفاده از داده‌هاي دست دوم مطالعه شدند. در مورد متغير توسعه گردشگري 133 روستا به صورت نسبي از هر شهرستان انتخاب شد و با ابزار پرسشنامه و به روش ميداني مورد بررسي قرار گرفتند. براي تحليل داده‌ها در بخش آمار توصيفي از KMO، ميانگين، درصد و ... و در بخش مربوط به آمار استنباطي از تحليل عاملي اكتشافي در محيط نرم افزاري Excell، Spss و براي تحليل فضايي از نرم افزار Arc Gis و آماره استفاده شده است. نتايج نشان داد كه تحولات كشاورزي با هيچ يك از وجوه توسعه گردشگري رابطه معنادار و مثبتي ندارد به اين معني كه تحولات روستائيت كشاورزي هيچ نقشي در توسعه گردشگري روستايي در استان مركزي نداشته اند . از سوي ديگر از بين 3 همبستگي موجود بين تحولات دموگرافيكي روستاييت و سه وجه توسعه گردشگري نشان داد تنها همبستگي معنادار در يك عامل "تحولات دموگرافيكي روستائيت" و آن هم در وجه "اشتغال و كارافريني" است كه همبستگي پيرسون (245/0) با سطح معناداري مناسب (009/0) عدد بزرگ و معناداري را نشان مي‌دهد كه اكثراً در شمال استان و شهرستان‌هاي ساوه و زرنديه بالاخص در دهستان¬هاي رودشور، شاهسونكندي و كوهپايه و دهستان‌هاي هستيجان دليجان و باقرآباد محلات بيشترين همسويي بين تحولات جمعيت شناختي روستائيت با وجه توسعه اشتغال و كارآفريني روستايي وجود داشته است به اين معني كه در اين نواحي توسعه گردشگري توانسته است به توسعه روستا كمك كند و در مقابل مي‌توان گفت پايداري گردشگري نيز به واسطه‌ي تحولات رو به رشد جمعيت در اين نواحي رخ داده است

Explanation , temporal-spatial-rurality developments , rural tourism , Central Province

Spatial-Temporal Interpretation of Rurality Evolution and its Relation to Development of Rural Tourism in Markazi Province

جغرافيا و برنامه ريزي روستايي

Rural research has long been carried out in various fields such as geography, sociology, etc And all these studies are focused on how to understand the concept of rurality from different perspectives, how to measure rurality, how rurality changes and how to implement it. However, rural settlements, affected by their spatial-spatial location and their interaction or communication, have always undergone changes over time. which has more or less transformed the structure and function of rural areas in different regions. The most important effect of such developments is the change of landscape of rural areas These problems challenge the abilities of rural areas to respond to structural and functional changes. In the meantime, we have seen that in the current decade, rural tourism strategy is mentioned as a means of calling development content to rural areas in the countries of the world; Nevertheless, talking about sustainability in the field of rural tourism requires extensive basic planning and studies. The main goal of this research is to explain the spatial-temporal changes of rurality and its relationship with the development of rural tourism in Central Province. The statistical population of this research is 733 villages with more than 20 households in the province. Regarding the first investigated index (rurality), no sampling was done and all villages above 20 households were studied using second-hand data. Regarding the variable of tourism development, 133 villages were selected relatively from each city and were investigated by questionnaire and field method. For data analysis in the descriptive statistics section, KMO, average, percentage, etc., and in the inferential statistics section, exploratory factor analysis was used in the Excell, Spss software environment, and Arc Gis software and statistics were used for spatial analysis. The results showed that agricultural developments do not have a significant and positive relationship with any aspect of tourism development, which means that rural agricultural developments did not have any role in the development of rural tourism in Central Province. On the other hand, among the 3 existing correlations between the demographic changes of rurality and the three aspects of tourism development, it showed that the only significant correlation is in one factor "demographic changes of rurality" and that is in the aspect of "employment and entrepreneurship" which Pearsonʹs correlation (0.245) with The appropriate significance level (0.009) shows a large and significant number. This means that the sustainability of tourism has occurred due to the population growth in these areas.

6