23961

GEOG2 1114

كارشناسي ارشد

ژئومورفولوژي - ژئومورفولوژي و آمايش محيط

علوم جغرافيايي و برنامه ريزي

1403/06/28

89 ص.

عليرضا تقيان

فرسايش , حوضه آبخيز , حوضه آبخيز كمه , مدل مكسنت

فرسايش خاك يك فرآيند طبيعي است كه وسعت و بزرگي آن توسط عوامل محيطي مختلف مانند: آب و هوا، خاك، توپوگرافي و پوشش گياهي كنترل مي¬شود. در اين مطالعه، به شناسايي عوامل موثر در فرسايش، پيش بيني و پهنه بندي فرسايش با استفاده از مدل حداكثر آنتروپي در حوضه كمه سميرم پرداخته شد. ابتدا داده هاي 13 نقطه نمونه برداي شده از منطقه تهيه گرديد سپس در محيط نرم افزار جي آي اس فاكتور فرسايش پذيري خاك، شاخص هاي فيزيوگرافي حوضه را از داده هاي رقومي ارتفاعي خاك با قدرت تفكيك 5/12 متر در نرم افزار SAGA-GIS و نقشه كاربري اراضي و تراكم پوشش گياهي با استفاده از ماهواره هاي سنتينل 2 تهيه گرديد و سپس هر يك از شاخص ها در محيط GIS با فرمت ASCII تهيه شد. براي اجراي مدل حداكثر آنتروپي، داده‌ها به دو بخش تقسيم شدند. 70 درصد داده‌ها براي آموزش مدل و 30 درصد براي ارزيابي عملكرد مدل به كار گرفته شد. در اين مطالعه با استفاده از آزمون جك نايف ميزان تأثير هر يك از شاخص ها بر ديگر شاخص ها مشخص شده و در نتيجه تأثيرگذارترين شاخص ها معرفي شد. جهت اعتبار سنجي مدل با استفاده از منحني راك (ROC) و مساحت زير منحني (AUC) مورد ارزيابي قرار گرفت. نتايج حاصل از اين پژوهش بيانگر اين موضوع بود كه به ترتيب شاخص هاي شبكه كانال ها، شاخص فرسايش پذيري خاك، كاربري اراضي، ارتفاع و شيب نسبي تأثيرگذارترين شاخص ها در ايجاد فرسايش در منطقه است، مقدار سطح زير منحني در اين مطالعه براي نمونه‌هاي آموزشي 92/0 و براي نمونه‌هاي آزمايشي 87/0 است كه نشان‌دهنده سطح عالي نتايج است كه قدرت تشخيص بالاي اين مدل را براي شناسايي مناطق مختلف فرسايش نشان مي‌دهد و براساس نقشه پهنه بندي مستخرج از مدل حداكثر آنتروپي محدوده پرخطر 80/46 درصد و محدوده با فرسايش كم 28/19درصد حوضه را در برمي‌گيرد.

Erosion , watershed , Kome watershed , MaxEnt model

Estimation of erosion in Kome Semirom basin

جغرافياي طبيعي

Soil erosion is a natural process whose extent and severity are controlled by various environmental factors such as climate, soil type, topography, and vegetation cover. This study aimed to identify the factors influencing erosion and to predict and map erosion using the maximum entropy model in the Komeh Basin of Semirom. Initially, data from 13 sampling points in the region were collected. Subsequently, in a GIS environment, soil erodibility factor and basin physiographic indices were derived from the digital elevation model with a 12.5-meter resolution using SAGA-GIS software. Land use maps and vegetation density were obtained using Sentinel-2 satellite imagery. Each index was then prepared in ASCII format within GIS. For the maximum entropy model, 70% of the data were used for training the model and 30% for testing. In this study, the jackknife test was used to determine the influence of each index on the others, and consequently, the most influential indices were identified. To validate the model, the receiver operating characteristic (ROC) curve and area under the curve (AUC) were used. The results of this research indicated that the channel network index, soil erodibility index, land use, elevation, and relative slope were the most influential indices in causing erosion in the region. The area under the curve in this study was 0.92 for training samples and 0.87 for test samples, indicating a high level of results and the high discriminatory power of this model in identifying different erosion zones. Based on the zoning map extracted from the maximum entropy model, 46.8% of the basin is considered high-risk and 19.28% is considered low erosion.

5