23936

GEOG3 308

دكتري

جغرافيا و برنامه ريزي روستايي

علوم جغرافيايي و برنامه ريزي

1403/05/28

187 ص.

عباس اميني , علي يوسفي

حكمراني پايدار آب , پيوند آب، انرژي و غذا (WEFN) , شبكه‌ي موقعيت‌هاي كنش (NAS) , هماهنگي عمودي – افقي , حوضه‌ي آبريز زاينده‌رود

در حوضه‌ي آبريز زاينده‌رود، مسائل بخش آب به بخش‌هاي انرژي و غذا نيز تسري پيدا نموده كه مختص وضعيت ورشكستگي آبي است و پيوندهاي مذكور در وضعيت بحران‌هاي طبيعي وجود ندارد. در طي ساليان گذشته سياست‌گذاري بخش‌هاي آب، انرژي و كشاورزي ناهماهنگ بوده و غالباً بدون توجه كافي به روابط متقابل آن‌ها تدوين شده‌ است. در اين شرايط حكمراني پايدار منابع ‌آب، نيازمند چارچوب نظري است كه ادراك ما را از اهميت منابع آب و شيوه‌ي اداره‌ي آن‌ تغيير دهد. در اين مطالعه حكمراني چندمركزي پيوند آب، انرژي و امنيت ‌غذايي (WEFN)، به‌مثابه‌ي پلي براي گذار از تنگناهاي بخشي‌نگري معرفي شده است. از مزاياي رويكرد پيوند آن است كه از طريق تركيب بهينه‌ي ترتيبات نهادي در سطوح مختلف حكمراني و سرتاسر بخش‌ها و مناطق، انسجام سياست‌ها را ارتقا مي‌دهد. بر اين اساس، ايجاد هماهنگي عمودي - افقي به‌عنوان پيامد مطلوب حكمراني آب با رويكرد پيوند قلمداد مي‌شود. به‌رغم اهميت انسجام سياست‌گذاري و ايجاد هماهنگي، درخصوص علل اساسي فقدان هماهنگي دانش كافي وجود ندارد. پژوهش حاضر ضمن در نظر گرفتن شكاف مذكور در مطالعات پيوند، با تدوين چارچوبي مبتني بر مفهوم شبكه‌ي موقعيت‌هاي كنش (NAS)، امكان تحليل عميق ‌هماهنگي عمودي - افقي را فراهم مي‌سازد. نوآوري روش‌شناسي پژوهش در شناسايي واحد تحليل و ادغام داده‌هاي مورد نياز براي تدوين چارچوب مفهومي مذكور است. براساس نتايج، كمبود هماهنگي عمودي (بين سطوح حكمراني) و افقي (بين‌بخش‌هاي آب، انرژي و غذا و بين‌منطقه‌اي) از مهم‌ترين موانع تحقق حكمراني پايدار آب در حوضه‌ي آبريز زاينده‌رود بوده كه موجب تشديد رقابت كنشگران منطقه‌اي بر سر برداشت منابع آب شده است. سازوكارهاي پيش‌بيني شده‌ براي برقراري هماهنگي نيز هرچند فراوان، اما در سايه‌ي رويه‌هاي غالب حكمراني به شيوه‌ي سلسله‌مراتبي و تمركزگرا در رفع چالش ناهماهنگي، ناكارامد عمل نموده است.

Sustainable water governance , Water, Energy and Food security Nexus (WEFN) , Network of Action Situations (NAS) , Vertical-horizontal coordination , Zayandeh-Rud Basin (ZRB)

Developing a Framework for Sustainable Water Governance Applying Water-Energy-Food Nexus (WEFN) Approach in Zayandeh-Rud Basin

جغرافيا و برنامه ريزي روستايي

In Zayandeh-Rud Basin (ZRB), the issues of the water sector have spread to the energy and food sectors, which is specific to water bankruptcy and mentioned links do not exist in the situation of natural crises. Over the past years the policies of the water, energy and agriculture sectors have been uncoordinated and often compiled without enough attention to their interrelationships. In this situation sustainable governance of water resources requires a theoretical framework to change our perception of the importance of water resources and the way of its management. In this study polycentric governance Water, Energy and Food security Nexus (WEFN), has been introduced as a bridge to overcome of sectoral attitude difficulties. The advantages of the Nexus approach promotes policy coherence through identifying optimal combinations of institutional arrangements at different levels of governance and across sectors and regions. Based on this, vertical-horizontal coordination is considered as a desirable outcome of water governance with a Nexus approach. Despite the importance of policy coherence and creating coordination, doesn’t exist enough knowledge regarding the basic causes of the lack of coordination. Current study while considering the mentioned gap in Nexus studies, provides the possibility of deep analysis of vertical-horizontal coordination by developing a framework based on the concept of the Network of Action Situations (NAS). Research methodology innovation is in identifying the unit of analysis and integrating data required to draw the conceptual framework mentioned. Based on the results has been the most important obstacles to sustainable water governance in the (ZRB) lack of vertical (between governance levels) and horizontal (inter water, energy and food sectors and inter regional) coordination which has intensified regional competition for water withdrawal. Anticipated mechanisms to establish coordination although abundant, has been ineffective in the shadow of the dominant procedures of governance in a hierarchical and centralized manner.

7