23884

THE3 65

دكتري

علوم قرآن و حديث

الهيات و معارف اهل البيت(ع)

شهريور ماه 1403

240 ص.

محمدرضا ستوده نيا

مهدي مطيع

محمدرضا حكيمي , معنويت , وين داير , پدام , تحليل گفتمان , ون دايك

در اين پژوهش با رويكرد گفتمان پژوهانه، نگاه محمدرضا حكيمي در تقابل با ديدگاه وين داير به مباني معنويت شناختي زندگي مورد ارزيابي واقع شده است. اين مباني عبارتند از نگرش معنوي، گروش معنوي و روش معنوي. بدين صورت كه نقاط عطف و نظرات كليدي حكيمي و داير در مورد زيست معنوي با شيوه و قالب روش عملياتي تحليل گفتمان بشير(پدام) مورد سنجش وگفتمان كاوي قرار گرفته و نتايج بر اساس نظريات ون دايك و ژنت تحليل و ارزيابي شده است. در باب نگرش معنوي كه عبارتند از خداباوري، راهنماشناسي، انسان شناسي، آخرت و مرگ انديشي، گناه شناسي، آينده نگري و عدالت محوري ؛ حكيمي و داير تفاوتهاي مبنايي بسياري داشته و مي توان بيان كرد كه نگرش معنوي وين داير، نگرشي غير ديني، غير عقلاني، حداقلي و فردي است؛ در حاليكه جهان نگري معنوي محمدرضا حكيمي رويكردي عقلاني، ديني، اجتماعي و حداكثري است. در باب گروش معنوي كه شامل محبت به خدا، به خلق و طبيعت ميشود، شايد بيشترين تفاهم انديشه را مي توان براي هر دو در نظر گرفت. حكيمي و داير به محبت بسيار به خالق و مخلوقات تاكيد كرده و محبت را اساس معنويت معرفي نموده اند، ليكن در شيوه هاي محبت شاهد برخي تفاوتها هستيم. در باب روش معنوي هم در شيوه هاي سير و سلوك و عبادت تا حد زيادي در روش و هدف اختلاف نظر ديده ميشود. در معنويت داير مديتيشن و مراقبه جاي عبادت هاي متداول اديان الهي را گرفته است و از روشهاي خاص خود جهت تعالي روح و سير و سلوك استفاده مي كند و هدف نهايي وي نيز رسيدن به مكاشفه، الهام و جذب در اين دنيا مي باشد. در حاليكه حكيمي به عبادات مرسوم در اسلام و تشيع پايبند بوده و هدف غايي معنويت را رسيدن به قرب و رضوان الهي در اين دنيا و سعادت ابدي در جهان آخرت معرفي مي كند. در باب فضايل اخلاقي نيز شاهد اشتراكات فراوان و دستورات اخلاقي بسيار بوده كه شايد نقطه عطفي براي طرح ريزي يك معنويت مشترك جهاني باشد. در واقع داير به يك معنويت فردي و خودساخته اعتقاد داشته در حاليكه حكيمي ابعاد فردي و اجتماعي معنويت را در هم تنيده و مذهب را اساس معنويت مي داند. به علاوه مي توان بيان كرد كه حكيمي عناصر زيست معنوي را به صورت مبنايي و بر اساس اصول يقيني معارف اسلامي و تشيع بنيان و معرفي نموده است و داير بيشتر بر جنبه عملي، كاربرد و كاركرد عناصر معنوي تكيه داشته است.

Mohammadreza Hakimi , Spirituality , Wayne W. Dyer , PDAM , Discourse Analysis , Van Dijk

The Spiritual Life Characteristics in the View of Mohammadreza Hakimi and Wayn W. Dyer

علوم قرآن و حديث

This study aims to discourse analysis the viewpoints of Mohammadreza Hakimi and Wayne W. Dyer toward the spiritual life foundations: spiritual attitude, spiritual tendency and spiritual methods. To this end, the pivotal opinions of Hakimi and Dyer are examinate through “PDAM” (Practical Discourse Analysis Method), and the outcome are expounded according to Van Dijk and Genette theory. The results show that Hakimi and Dyer are different fundamentally in spiritual attitude, which contains: monotheism, prophecy, anthropology, resurrection, misdeed, foresight and justice. Hakimi insists on religious, rational, social and complete spiritual attitude, unlike the Dyer viewpoint. The spiritual tendency contains the love and sympathy toward the God, the people and the nature. In this field, Hakimi and Dyer are similar to each other. Both, recommend the most affection to the Creator and the creatures, but their spiritual method is different entirely. Dyer suggests the Meditation and Yoga instead of religious rituals. Also the goal of such spirituality is revelation, inspiration and absorption. However, Hakimi believes the religious and formal rituals in Islam and Shia school, and last aims of this spirituality is reaching the closeness and pleasure of God and eternal salvation in both worlds. Hakimi and Dyer offer many moral virtues which are in common in both spirituality which may be global. Moreover, Hakimi believes in both social an individual spirituality according to Islam and Shia foundation, but the practicality is not attention enough. On the other hand, Dyer believes in individual and experimental spirituality which are not according to special religion but it is functional and practical.

5