23625

AHL2 294

كارشناسي ارشد

منطق فهم دين

الهيات و معارف اهل البيت(ع)

1402/10/27

59 ص.

احمد عبادي

سيد مهدي بيابانكي ورنوسفادراني

تمثيل , اعتبار منطقي , تخيل خلاق علمي , ساخت مندي

تمثيل يكي از روش‌هاي استدلال است كه برآمده از نيروي خلاق علمي است و در چار‌چوبِ انتظارات هستي‌شناختيِ پيشين مسير جديدي را براي پيشرفت‌هاي علمي به ارمغان مي‌آورد. اين روش كه ارتباط نزديكي با الگوسازي علمي نيز دارد، يكي از مفاهيم اساسي فلسفه علم و اكتشافات علمي است. در اين پايان‌نامه با روشي تحليلي‌ـ منطقي و با رويكردي تاريخي اولاً علل عدم توجه به اهميت تمثيل در منطق سنتي‌ـ‌ منطق‌دانان دوره‌ي ارسطويي و نيز منطق‌دانان مسلمان‌ـ را مي‌كاويم و ثانياً ديدگاه‌هاي جديد در خصوص نقش تمثيل در الگوسازي علمي كه در سه محور قابل بررسي است: نخست، مرتبط‌سازي نظريات و قوانين مشاهده شده جهت غلبه بر شكاف نظريه و مشاهده. دوم، قدرت پيش‌بيني در نظريات علمي كه بدون تمثيل مادي مبنايي براي پيش‌بيني وجود نخواهد داشت. سوم، نقش‌آفريني در الگوسازي علمي كه بيانگر تاثير مستقيم تمثيل‌ها بر الگوسازي است. علاوه براين تمثيل به‌خاطر آميختگي‌اش با واقع‌گرايي خلّاق، از ويژگي الهام‌بخشي هم برخوردار بوده و به لحاظ ساختاري با مفاهيم واقع‌گرايانه مرتبط است، اين اتصال بدون برانگيختگي تخيلي ممكن نبوده و به توليد مفاهيم ذهني بديع و واقعي منجر مي‌شود. روش استدلالي تمثيل برخلاف تصور پيشينيان از جايگاه ويژه‌اي در علم و بسط نظريات علمي برخوردار است، اين درحالي است كه در منطق سنتي، از دوران ارسطو و در بين منطق‌دانان مسلمان از ابن‌سينا تا علامه‌مظفر با تقليل آن به قياس يا استقراء از كارايي پيش‌برندگي علمي‌اش دور انگاشته شده را بررسي و به نقش هدايت‌گري علمي آن مي‌پردازيم.

Allegory , Logical validity , Scientific creative imagination , Constructivism

Analogy, Logical Validity and Developing The Science

معارف اهل‌البيت(ع)

Allegory is one of the methods of reasoning that arises from the scientific creative force and brings a new path for scientific progress in the framework of previous ontological expectations (intuivontology). This method, which is closely related to scientific modeling, is one of the basic concepts of the philosophy of science and scientific discoveries. The use of allegory in scientific modeling can be investigated in three axes: first, linking observed theories and laws to overcome the gap between theory and observation. Second, the power of prediction in scientific theories that without material analogy there will be no basis for prediction. Third, role-playing in scientific pattern making, which shows the direct effect of parables on pattern making. In addition to this, allegory, due to its fusion with creative realism, has an inspirational feature and is structurally related to realistic concepts, this connection, which is not possible without imaginative stimulation, and leads to the production of original and real mental concepts with hallucination. It is different and has realistic results in the production of theory. Contrary to what the predecessors thought, this reasoning method has a special place in science and the development of scientific theories. This is while it has been considered invalid in traditional logic, since the time of Aristotle and among Muslim logicians, and by reducing it to analogy or induction, it has been left out of its scientific advancement efficiency. In this thesis, with a historical approach, we are going to firstly explore the reasons for not paying attention to the importance of allegory in traditional logic - the logicians of the Aristotelian period as well as Muslim logicians - and secondly, we will examine the new perspectives on the role of allegory in science and address its scientific guiding role.

4