23597

POL2 344

كارشناسي ارشد

علوم سياسي- انديشه هاي سياسي

علوم اداري و اقتصاد

بهمن ماه 1402

158 ص.

علي علي حسيني

فقه , مشروطيت , فقه سياسي , دولت مدرن , انديشه سياسي , هرمنوتيك

نوشته پيش¬رو به بازخواني مفاهيم و مبادي انديشه سياسي فقيهان شيعي در دوره معاصر مي-پردازد. براي فراهم شدن امكان شناسايي و فهم عناصر انديشه¬اي فقيهان در اين دوره بايد سير تاريخي اين انديشه¬ها بازيابي شود تا گذرگاه¬هاي مفهومي و تحولات معنايي اين انديشه-ها كشف شود. خوانش زمينه¬¬هايي كه بر بستر آنها فهم سياسي فقيهان شكل يافته است براي تفسير اجزاي انديشه و مقاصد متن¬هاي آنان ضروري است. براي اين بازخواني از روش هرمنوتيكي كوئنتين اسكينر بهره برده‌ايم. اين روش مبتني بر فهم متن¬ها بر اساس در نظر گرفتن آنان به عنوان كنش گفتاري قصد شده است و با بازخواني زمينه¬ فرهنگي و بستر زباني شكل¬يابي آن متن در پي كشف مقصود نويسنده متن است. وقتي سخن از انديشه سياسي است، بحث از نظريه اي در باب دولت در ميان است و از جهت ديگر زماني كه انديشه فقيهان موضوع بحث است، فقه به عنوان دانشي مرتبط با مسلمانان و نهاد فقاهت به عنوان يكي از نهادهاي جامعه مسلمانان عنصري تعيين كننده براي بحث مورد نظر خواهد بود. در اين پژوهش به انديشه دولت در اسلام از ابتداي تأسيس آن تا زمان برپايي دولت مشروطه پرداخته‌ايم و نظريه¬هايي كه پشتوانه اين دولت در طول تاريخ بوده¬اند، توضيح مفهومي داده شده‌اند. اين نظريه¬ها به صورت كلي به سه دوره تاريخي تقسيم¬ شده‌اند: دوره تأسيس دولت در صدر اسلام؛ دوره دوم از آغاز دولت استيلا تا دوره معاصر كه با انحطاط نظري و عملي دولت استيلا و مشروطه¬سازي دولت همراه بود. فقه شيعي كه در حاشيه دولت خلافت و در شرايط تقيّه تأسيس شد، به تدوين نظريه¬اي پرداخت كه كنش سياسي شيعيان در دوره غيبت را بر اساس اعتقاد به جائر بودن حاكمان و همكاري با او را مشروط به اقامه عدالت، اجراي شريعت و... تنظيم مي¬نمود. دو روايت متفاوت از فقه‌التقيه وجود داشت.برخي قائل به نيابت فقيهان در امور عامه و عهده¬داري دولت از جانب امام غايب بود و روايت ديگر مشروعيت دولت در دوره غيبت را ناممكن مي‌پنداشت. در دولت صفويه فقه شيعي فقه‌الدوله استيلاء را بازتوليد نمود. اين سه گروه از نظريه‌هاي فقيهان شيعي در ميانه انقلاب مشروطه نزاعي را ميان انديشه قديم و جديد دولت رقم زدند. فقه‌التقيه به طرفداري از مشروطه و فقه‌الدوله قديم حامي استبداد بود. براي كشف انديشه سياسي فقيهان دوره معاصر توضيح عناصر و مفروضات اين سه نظريه ضروري است.

jurisprudence , constitutionalism , political jurisprudence , modern government , political thought , hermeneutics

Research on the political thought of contemporary jurists of najaf ashraf, analysis of the realationship between jurisprudence and politics

علوم سياسي

The following article rereads the concepts and principles of the political thought of Shiite jurists in the contemporary period. In order to make it possible to identify and understand the elements of the juristsʹ thoughts in this period, the historical course of these thoughts must be restored to discover the conceptual passages and semantic evolutions of these thoughts. Reading the contexts on which the political understanding of the jurists was formed is necessary for the interpretation of the components of thought and the intentions of their texts. For this reading, we have used Quentin Skinnerʹs hermeneutic method. This method is based on the understanding of texts based on considering them as intended speech acts, and by rereading the cultural context and the linguistic context of the formation of that text, it seeks to discover the intention of the author of the text. When talking about political thought, there is a discussion about a theory about the government, and on the other hand, when the thought of jurists is the subject of discussion, jurisprudence as a knowledge related to Muslims and the institution of jurisprudence as one of the institutions of the Muslim society is a determining element for the discussion will be desired. In this research, we have discussed the idea of the government in Islam from the beginning of its establishment until the establishment of the constitutional government, and the theories that have supported this government throughout history have been given a conceptual explanation. These theories are generally divided into three historical periods: the period of establishment of the state at the head of Islam; The second period, from the beginning of the colonial government to the contemporary period, which was associated with the theoretical and practical decline of the colonial government and the constitutionalization of the government. Shia jurisprudence, which was established in the fringes of the Caliphate state and in the conditions of taqiyyah, developed a theory that the political action of Shias during the occultation period was based on the belief in the righteousness of the rulers and cooperation with him was conditional on the establishment of justice, the implementation of Sharia law, etc. It was adjusted. There were two different narratives of al-Taqiyya jurisprudence. Some people believed in the representation of jurists in public affairs and the administration of the government by the absent Imam, and the other version considered the legitimacy of the government during the period of absence impossible. In the Safavid government, the Shia jurisprudence reproduced Fiqh al-Dawlah. These three groups of theories of Shiite jurists created a conflict between the old and new ideas of the state in the middle of the constitutional revolution. Faqe al-Taqiyyah was in favor of constitutionalism, and old Faqe al-Dawlah was a supporter of tyranny. To discover the political thought of contemporary jurists, it is necessary to explain the elements and assumptions of these three theories.

5