23445

THE2 541

كارشناسي ارشد

تفسير و علوم قرآن

الهيات و معارف اهل البيت(ع)

اسفندماه 1401

186 ص.

مهدي مطيع

علي بنائيان اصفهاني

قرآن , ادب , معناشناسي , نهج البلاغه , عقل

يكي از اصول والاي انساني و باارزش¬ترين ميراث حيات آدمي «ادب» است. وجود آدمي در پرتو ادب، همچون سفره¬اي گسترده از فضايل و نيكي¬ها خواهد بود؛ فضايلي كه به ملكه¬اي براي انسان تبديل شده و لايه¬هاي باطني وجود او را به نيكويي و زيبايي مزين مي¬نمايد. بنابراين ادب از مهم-ترين لوازم و بايسته¬هاي مسير بندگي است؛ چراكه همچون عقالي نفس را از سركشي بازمي¬دارد و راهي ميانه در پيش روي آدمي قرار مي¬دهد. حضرت علي (ع) به عنوان امير ادب، در كتاب شريف نهجالبلاغه به تبيين اين مفهوم پرداخته و مسير اتصاف به ادب را به انسان مي¬آموزند؛ از اين رو برترين اسوه براي پيروي هستند. از آنجايي كه خوانش متن و به ويژه متون ديني مطالعه¬اي روشمند مي¬طلبد، نوشتار حاضر به جهت جلوگيري از كاستي در فهم متني همچون نهجالبلاغه، از روش معناشناسي بر اساس بافت زباني در راستاي فهم معناي ادب در اين كتاب شريف بهره مي¬ برد؛ چراكه اين روش، كليات، جزئيات و روابط درون متني يك مفهوم را به شكل نظام¬مند و سيستماتيك استخراج مي¬كند و به كشف لايه¬هاي باطني معنا مي¬پردازد. حاصل اين خوانش نشان مي¬دهد كه در بحث روابط بينامتني، واژگان علم، عقل و فكر پربسامدترين واژگان همنشين «ادب» در كلام مولا هستند و واژگان عمل، شرافت، حلم، دفينه و تحصين به عنوان جانشين¬هاي اين واژه در نهجالبلاغه معرفي مي¬¬شوند. بررسي سياق ادب نيز نشان مي¬دهد كه اين واژه در تمامي كاربردهاي خود از معناي لغوي فراتر نرفته وتوجه به سياق، مولفه¬ي جديدي از اين واژه به دست نمي¬دهد. در بررسي نگاه كلي¬نگر به مفهوم ادب نيز مؤلفه¬هاي معنايي ادب همچون مقدمات و زمينه¬ها، لوازم، آثار و آسيب شناسي حائز اهميت و بررسي است كه منجر به ترسيم ميدان معنايي ادب مي¬گردد. علاوه بر اين، تبيين كاربرد معنايي ادب در كلام مولا در سه حوزه ارتباط با خويش، تعامل با خلق و خالق قابل بررسي است و نسخه¬اي كامل براي اتصاف به ادب در اختيار انسان قرار مي¬دهد.

1403/02/19

همدم نوروزي

Reason , Nahj al-Balaghah, , Semantics, , Politeness , Qur'an , Reason

Semantics of politeness based on Nahj al-Balaghah

علوم قرآن و حديث

One of the lofty human principles and the most precious heritage of the human life is "politeness". Human being in light of politeness bears resemblance to a widespread table of virtue and goodness which have been turned into criteria for humankind as well as gracing the layers of human conscious with goodness and beauty. Hence, politeness is one of the most crucial materials and a must in servant's path; since it stops boosting one's ego and provides a shortcut before mankind. Imam Ali (pbuh), king of politeness, defines the concept and teaches how to show politeness in his honorable book Nahjalbalagheh; hence, he is the best example to follow. Since reading texts especially religious texts requires methodical approach, the present article enjoys semantic method in terms of lingual textures in order to prevent misunderstanding texts such as Nahjalbalagheh as well as comprehending the meaning of politeness in his honorable book. This method extracts all generalities and details of the concept together with intertextual relationships systematically and discovers the inner layers of meaning. By reading such text, one can infer that according to intertextuality, the words knowledge, sanity and thought are the most frequent collocations for "politeness" in Imam Ali's discourse. The analysis of the context of the word "politeness" indicates that it has not exceeded its literal meaning; thus, giving attention to the context, does not result in a new component. From holistic viewpoint, semantic components such as introductions and backgrounds, materials, works and pathology are of great importance that lead to the depiction of the semantic field of politeness. Moreover, elucidating the semantic application of politeness in Imam Ali's discourse can be investigated in three fields of self-relationship, relationship with others and relationship with God; so that a complete description of politeness will be provided for humankind.